تحلیلی بر کم و کیف سرمایۀ اجتماعی دانشجویان دانشگاه تهران

سرمایۀ اجتماعی دربردارندۀ سرمایه و منابع حاصل از نهادها، روابط و هنجارهایی است که کنش متقابل اجتماعی جامعه را به لحاظ کمی و کیفی شکل می دهند. مطالعه و سنجش سرمایۀ اجتماعی فی نفسه می تواند به ایجاد سرمایۀ اجتماعی منجر شود و به اعضای اجتماع کمک کند تا مسائل خود را بازاندیشی کنند، تصمیم های بهتری برای برنامه ریزی بگیرند و انسجام پیوستۀ اجتماع را بارور سازند. بر همین اساس موضوع نوشتار حاضر سنجش سرمایۀ اجتماعی دانشجویان دانشگاه تهران و برخی عوامل مؤثر بر آن است. در این مطالعه با کاربرد روش پیمایش از ابزار پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. برای انتخاب نمونه های مناسب، از روش نمونه­گیری خوشه ای چندمرحله ای و به منظور تعیین روایی و پایایی به ترتیب از اعتبار صوری و آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج بررسی شاخص های سرمایۀ اجتماعی دانشجویان نشان می دهد که تنها حدود یک پنجم دانشجویان از سرمایۀ اجتماعی بالایی برخوردارند و در مجموع سرمایۀ اجتماعی دانشجویان نسبتاً پایین است. پایین­ترین حد مؤلفه های سرمایۀ اجتماعی مربوط به مشارکت اجتماعی رسمی است. این مسئله در کنار سایر عوامل حاکی از ضعف سرمایۀ اجتماعی دانشجویان است به ویژه در ابعاد مدرن مثل عضویت و فعالیت در نهادهای مدنی که نکتۀ مهمی از وضعیت جوانان در جامعه را نشان می­دهد. این وضعیت متأثر از عوامل متعدد خرد و کلان است.